Text : นเรศ เหล่าพรรณราย

     แม้ว่าสตาร์ทอัพจะคุ้นเคยกับการขายหุ้นเพิ่มทุนให้กับนักลงทุนหรือ Raise Fund อยู่แล้ว แต่ไม่บ่อบครั้งนักที่สตาร์ทอัพจะขายหุ้นส่วนใหญ่หรือขายกิจการทั้งหมดให้กับคอร์ปอเรทหรือกิจการที่มีขนาดใหญ่กว่า มาดูกันว่าเหตุผลอะไรที่ผู้ก่อตั้งสตาร์ทอัพจะตัดสินใจเช่นนั้น

เมื่อคิดว่ากิจการไปไม่รอด 

     ธุรกิจสตาร์ทอัพที่ผลประกอบการติดลบอย่างต่อเนื่องหรือธุรกิจดำเนินมาจนถึงทางตันแล้วไม่สามารถที่จะไปต่อได้หรือกิจการที่เข้าข่าย Zombie หรือว่าไม่ตายแต่ก็ไม่เติบโตแล้ว เหตุผลเท่านี้ก็เพียงพอที่จะตัดสินใจขายกิจการให้กับธุรกิจที่ใหญ่กว่า โดยตีมูลค่ากิจการจากจำนวนลูกค้า โปรดักต์ และเทคโนโลยีที่มีอยู่ 

ขายกิจการในจุดสูงสุดของธุรกิจ 

     อีกเหตุผลที่เจ้าของกิจการสตาร์ทอัพจะขายหุ้นส่วนใหญ่หรือทั้งหมดให้กับคอร์ปอเรทแม้ว่ากิจการจะยังเติบโตได้ แต่เจ้าของกิจการอาจจะประเมินแล้วว่าภายในระยะเวลาไม่นานจากนี้ ธุรกิจที่ทำหรือเทคโนโลยีที่ใช้อยู่อาจจะถึงทางตันหรือไม่สามารถที่จะเติบโตไปได้มากกว่านี้อีกแล้ว การขายกิจการในขณะที่อยู่จุดสูงสุดจะทำให้ได้รับผลตอบแทนที่สูงเพราะมูลค่ากิจการยังมีโอกาสเติบโตไปได้

     การขายกิจการให้กับคอร์ปอเรทที่มีเงินลงทุนและอำนาจการตลาดเหนือกว่าอาจจะเป็นการต่ออายุให้กิจการยังคงสามารถเติบโตไปได้ แม้จะต้องจ่ายในราคาที่สูงแต่ถ้าคอร์ปอเรทมองว่ามีโอกาสที่จะคืนทุนได้ในอนาคต เจ้าของสตาร์ทอัพก็สามารถที่จะตัดสินใจขายหุ้นได้

ขายกิจการเพื่อสูตร 1+1=3 และครองตลาดร่วม 

     บางครั้งคอร์ปอเรทและสตาร์ทอัพที่อยู่ในอุตสาหกรรมเดียวกันแต่อาจจะมีจุดแข็งทางด้านโปรดักต์ เทคโนโลยีและการตลาดที่ต่างกัน บางครั้งการยอมให้มีการการเทคโอเวอร์หรือรวบรวมกิจการกันอาจจะทำให้กิจการใหม่ที่เกิดขึ้นมีความสามารถในการแข่งขันที่สูงขึ้นและอาจจะทำให้กลายเป็นผู้นำตลาดเพียงหนึ่งเดียวที่ทิ้งคู่แข่งอันดับสองไปได้ห่างออกไป

     สูตรการ M&A ดังกล่าวทั้งสองกิจการจะต้องพิจารณาว่าเมื่อมารวมกันแล้วจะไม่ทำให้เกิดความขัดแย้งกันเองภายในองค์กร เช่น ฐานลูกค้าชนกัน โปรดักต์ซ้ำซ้อนกัน เพราะมีหลายกรณีเช่นกันที่ควบรวมกิจการกันแล้วแทนที่จะ 1+1 =3 กลับกลายเป็นเหลือ 0.5 ซึ่งประสิทธิภาพทางธุรกิจลดลงเสียอีก

เพื่อยุติปัญหาภายในองค์กร 

     บางครั้งสตาร์ทอัพที่มีปัญหาในองค์กรไม่ว่าจะเป็นปัญหาระหว่างผู้ก่อตั้ง ผู้ถือหุ้นหรือพนักงาน การที่มีการขายหุ้นของตัวเองออกไปอาจจะเป็นวิธีแก้ไขปัญหาความขัดแย้งได้ในระดับหนึ่งเพราะจะมีผู้ถือหุ้นใหญ่คนใหม่ที่จะเข้ามาแก้ไขความขัดแย้งที่เกิดขึ้นให้

เมื่อผู้ก่อตั้งต้องการจะ Exit ทั้งหมด 

     ผู้ก่อตั้งสตาร์ทอัพบางรายที่ประสบความสำเร็จจนถึงระดับหนึ่งและต้องการพักผ่อนหรือไปทำอย่างอื่นก็อาจจะตัดสินใจขายกิจการทั้งหมดเพื่อ Exit และนำเงินที่ได้ไปใช้ชีวิตอย่างอื่นก็เป็นเคสที่เห็น

www.smethailandclub.com
ศูนย์รวมข้อมูลธุรกิจ Startup