Text : ณัฏฐพัชร กมลพลพัตร Founder & CEO, CEMSHALLS

 

     สิ่งหนึ่งที่ได้เรียนรู้และมีประโยชน์อย่างมากจากการได้พา EazySwop เข้าร่วมกิจกรรม Innovation weekend Co-Hort2 กับทาง True Incube คือการได้ความรู้เกี่ยวกับการออกแบบ แพลตฟอร์ม ตามหลัก UI, UX ซึ่งต้องบอกว่า ทำให้ได้ความรู้ใหม่ๆ ไปปรับปรุงหลักการออกแบบ Website และ Application ของ EazySwop ได้เป็นอย่างดี 

 

 

     ทั้งนี้เชื่อว่า Startup ที่กำลังเริ่มต้นทำแพลตฟอร์ม อาจจะกำลังมองข้ามการออกแบบตามหลัก UI, UX กันไป โดยเฉพาะ Startup ที่มี Founder หรือ Co-Founder ที่มาจากสายเทคนิคเพราะส่วนใหญ่ด้วยความที่เชี่ยวชาญด้านเทคนิคทำให้พวกเขาเหล่านี้มักคิดถึงการออกแบบโดยยึดหลัก “เล่นใหญ่ ใส่ให้ครบไว้ก่อน” ประมาณว่ามี Feature หรือ Function อะไรที่ดูล้ำๆ ก็จะอัดเข้ามาในแพลตฟอร์มทั้งหมดโดยไม่สนใจดูเลยว่า User ซึ่งเป็นกลุ่มผู้ใช้งานเป้าหมายนั้นต้องการสิ่งเหล่านั้นหรือไม่ ด้วยเหตุนี้เองจึงทำให้เกิดปรากฏการณ์ที่ว่า “แอพฯ ดี แต่ไม่มีคนใช้” ขึ้น ซึ่งเราจะเห็นได้จากตัวอย่างความล้มเหลวในด้านการออกแบบในหลาย Startup ไม่เว้นแม้แต่ Startup รายใหญ่ๆ ที่ประสบความสำเร็จในปัจจุบัน ซึ่งล้วนแล้วแต่เคยเจอปัญหานี้มาก่อนทั้งสิ้น

 

 

     บทสรุปของปัญหาเหล่านี้ นั่นคือการออกแบบที่ไม่ได้คำนึงถึงหลัก UI, UX และไม่ได้ศึกษาความต้องการที่แท้จริงของ User ที่เป็นกลุ่มผู้ใช้งานเป้าหมายว่า ต้องการหรือไม่ต้องการอะไรก่อนที่จะออกแบบแพลตฟอร์ม

 

 

     UI หรือ User Interface อธิบายให้เข้าใจง่ายๆ ก็คือพวกเมนู ปุ่มการใช้งานต่างๆ ที่ควรออกแบบให้ User ได้รับความสะดวกสบายและใช้งานได้อย่างไหลลื่นมากในแต่ละแพลตฟอร์ม เช่น โปรดักต์ของเราคือ เว็บไซต์อี-คอมเมิร์ซ นอกเหนือจากการออกแบบให้เว็บไซต์มีการแสดงรายละเอียดของสินค้าได้อย่างถูกต้องเหมาะสมและสวยงามแล้ว การวางปุ่ม “Buy Now” ไว้ข้างๆ สินค้าที่ผู้ใช้งานกดเข้ามาดูก็ถือเป็นการออกแบบอีกอย่างหนึ่งที่ยึดหลัก UI คือให้ผู้ใช้งานสามารถกดซื้อได้ทันทีที่ดูรายละเอียดสินค้าแล้วเกิดสนใจ โดยไม่ต้องเสียเวลาออกจากหน้ารายละเอียดสินค้านั้นๆ และกลับเข้าไปยังหน้าการสั่งซื้อใหม่อีกที ซึ่งหากแพลตฟอร์มไหนออกแบบให้ผู้ใช้งานสามารถใช้งานวนเวียนในแพลตฟอร์มของตนเองได้อย่างต่อเนื่อง และเชื่อมโยงกันมากที่สุด แพลตฟอร์มนั้นมีโอกาสประสบความสำเร็จได้ไม่ยาก

 

 

     UX หรือ User Experience หมายถึงประสบการณ์ของผู้ใช้งาน พูดให้เข้าใจง่ายๆ คือ User ที่เป็นกลุ่มเป้าหมายมีความรู้สึกอย่างไรกับการได้ใช้งานระบบที่เราได้พัฒนามาแล้วในแต่ละแพลตฟอร์ม ข้อควรคำนึงถึงหลัก UX คือ Startup ต้องตระหนักไว้เสมอว่า “การออกแบบทุกอย่างต้องอ้างอิงความต้องการของกลุ่ม User เป็นหลัก” ฉะนั้นสิ่งสำคัญที่สุดในการเริ่มต้นการออกแบบตามหลัก UX คือ “การทำการสำรวจตลาด” และ “การวิจัยพฤติกรรมของผู้ใช้งาน” เพราะ User แต่ละคนมีความชอบและไม่ชอบที่ไม่เหมือนกัน การนำข้อมูลเหล่านั้นมาประกอบการออกแบบแพลตฟอร์ม ตามหลัก UX จะเพิ่มความน่าจะเป็นในการเข้ามาใช้แพลตฟอร์มได้มากขึ้นเพราะข้อมูลดังกล่าวจะทำให้ Startup ออกแบบแพลตฟอร์มได้ตรงตามความต้องการของ User ได้มากที่สุด

 

 

     ทั้งนี้ เราสามารถทดลองฝึกการออกแบบตามหลัก UI, UX โดยการสังเกตจากสิ่งใกล้ตัวว่า มีสิ่งไหนบ้างที่สามารถปรับปรุงได้ตามหลัก UI, UX เช่น เมื่อเข้าอบรมในส่วนตัวของผมเองนั้นได้ยกตัวอย่างหลัก UX ในส่วนของ “ฝาปิดท่อระบายน้ำ” เนื่องจากปกติเราจะเห็นฝาปิดท่อระบายน้ำตามทางเดินที่จะถูกปิดด้วยฝาท่อที่เป็นเหล็กแบบซี่ๆ ซึ่งทำให้เกิดช่องว่างระหว่างเหล็กแต่ละเส้น จนทำให้บางครั้งผู้หญิงที่ใส่รองเท้าส้นสูงเกิดเดินแล้วส้นตกลงไปเอาออกไม่ได้ หรือบางครั้งมีคนทำของตกลงไปในทางระบายน้ำก็ต้องเหนื่อยเปิดฝาท่อแล้วเอาออกมาอีก ตรงนี้ถ้าปรับตามหลัก UX อาจมีการปรับปรุงให้ฝาท่อระบายน้ำมีลักษณะมิดชิดกว่านี้ เช่น อาจออกแบบฝาท่อระบายน้ำให้มีระยะห่างน้อยกว่านี้หรือทำเป็นแบบทึบไปเลยก็ได้ เป็นต้น 

 

 

     สรุปว่าการออกแบบตามหลัก UI, UX ให้นึกถึงกลุ่มผู้ใช้งานเป้าหมายเป็นหลักว่า ต้องการหรือไม่ต้องการอะไร ไม่ต้องเน้นรูปร่างหน้าตาที่สวยงามมากมายหรือลูกเล่นที่แพรวพราวอะไร เพราะถ้า User ไม่ใช้ ต่อให้เราใส่เข้าไปมากเท่าไหร่ก็กลายเป็นสิ่งที่ไม่จำเป็นอยู่ดี 

 

   

    จากตัวอย่างรูปภาพข้างบนสื่อถึงความหมายของ UI, UX ได้เป็นอย่างดีเพื่อความเข้าใจที่ง่ายขึ้น โดยในรูปภาพเราจะเห็นว่ามีทางเดินอยู่ 2 ทาง ทางแรกคือ Design ที่ถูกออกแบบอย่างสวยงามจากเจ้าของพื้นที่แต่ไม่มีคนเดิน เทียบกับทางที่ 2 คือ User Experience เป็นทางเดินที่ไม่ได้สวยงามแต่สามารถเดินลัดไปยังทางหลักได้ใกล้กว่าทางแรก 

     
     สรุปได้ว่าถ้าเราทำสิ่งที่ User ต้องการ User ก็จะเข้ามาใช้งานแต่ถ้าเราทำสิ่งที่ User ไม่ต้องการใช้งาน ต่อให้ดีแค่ไหนก็จะไม่มีใครใช้งานแพลตฟอร์มของเรา