เทคนิคเพิ่มยอดขายในช่วงวิกฤต สูตรสร้าง ‘โอกาส’ ทางธุรกิจเหนือคู่แข่ง

TEXT : ปองกมล ศรีสืบ

Main Idea

• 3 ปีที่ผ่านมา ในช่วงสถานการณ์โควิดเราปรับตัวได้ดีมากพอหรือยัง ทำไมธุรกิจบางรายถึงหายไป ทำไมบางธุรกิจถึงแจ้งเกิด

• เหมือนกับธุรกิจขายเมล็ดกาแฟออนไลน์ของผู้เขียน มียอดขายเพิ่มขึ้นถึง 3 เท่าช่วงล็อกดาวน์โดยที่ แทบไม่ต้องจ่ายค่าโฆษณาให้กับเฟซบุ๊ก ยอดขาย 90% เป็นออร์แกนิกล้วนๆ

• โอกาสมักเป็นของผู้ที่พร้อมเสมอ

     ความจริงแล้ว โลกเราเกิดการปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วมาตั้งแต่ก่อนสถานการณ์โควิด

     แต่เมื่อเกิดเหตุการณ์โควิดขึ้นมา ก็กลับมีความเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่อีกรอบ ธุรกิจบางอย่างก็ ล้มหายตายจาก ในขณะที่ก็มีธุรกิจใหม่ๆ เฟื่องฟูเกิดขึ้นอีกมากมายเช่นกัน

     ธุรกิจบางอย่างส่อเค้าว่าจะค่อยๆ เลือนหายไปตั้งแต่ก่อนโควิดแล้ว เพียงแต่โควิดอาจจะเป็นตัวเร่ง ปฏิกิริยาให้เกิดเร็วขึ้นเท่านั้นเอง ถ้าไม่นับว่าลักษณะธรรมชาติของธุรกิจนั้นไปต่อไม่ได้จริงๆ เราจะเห็นว่า ผู้ที่อยู่รอดและไปได้ดีก็คือ กลุ่มที่มีความสามารถในการปรับตัวและพร้อมที่จะยืดหยุ่นไปกับสถานการณ์

     นอกจากนี้ ถ้าสังเกตดีๆ ธุรกิจเกิดใหม่หลังจากสถานการณ์โควิด ล้วนแต่เป็นธุรกิจที่เตรียมความพร้อม อยู่เสมอ การเตรียมความพร้อมในที่นี้ เป็นการเตรียมความพร้อมทั้งการรับมือกับความเปลี่ยนแปลง และเตรียมพร้อมเพื่อรับโอกาสใหม่ๆ ที่จะเข้ามาด้วย

     เมื่อไม่กี่วันที่ผ่านมา ผู้เขียนไปเดินตลาดนัดตอนเช้าในหมู่บ้าน ด้วยความที่เป็นการแวะเดินตลาด โดยไม่ได้แพลนล่วงหน้า แต่ว่าไปหลังจากออกกำลังกายเสร็จแล้ว  ก็เลยไม่ได้พกเงินสดติดตัวไป คิดแค่ว่า อยากได้อะไรก็ใช้วิธีโอนเงินเอา

     แม้จะรู้ว่าการซื้อของด้วยการโอนเงินเป็นเรื่องปกติธรรมดาสามัญก็ตาม แต่ว่านั่นก็ เป็นครั้งแรกที่ ใช้ชีวิต แบบ Cashless ในใจก็รู้สึกเขินนิดหน่อยที่ต้องถามแม่ค้าก่อนจะซื้อว่าโอนได้หรือเปล่า หรือ บางที มันอาจไม่ใช่ความเขินแต่น่าจะเป็นสภาวะที่รู้สึกไม่มั่นคงในจิตใจ (เพราะไม่มีเงิน) มากกว่า  

     แต่แล้วประสบการณ์ครั้งแรกก็แย่มาก เพราะแม่ค้าทำหน้าเหยียด แล้วตอบด้วยเสียงตึงๆ ว่าไม่รับ

     เดินจากร้านแรกไปด้วยความรู้สึกงงๆ และเริ่มเสียศูนย์นิดหน่อยที่ไม่มีเงินสดติดตัว แต่ร้านถัดไป  แม่ค้าตอบรับเสียงหวาน พร้อมกับยื่นป้าย QR code สำหรับโอนให้โดยอัตโนมัติ คราวนี้ไม่ได้เขินเรื่องไม่มี เงินสด แต่เขินเพราะซื้อของแค่ 10 – 20 บาทยังต้องโอน มันเกรงใจแปลกๆ บอกไม่ถูก 

     หลังจากนั้น ก็เริ่มช้อปปิ้งอย่างเพลิดเพลินไปกับวิธีการซื้อของด้วยการโอนจ่าย ความจริงมันก็ สะดวกสบายดี ไม่เห็นต้องเขินเลย ขากลับเดินหิ้วของเต็มมือ พร้อมกับความคิดที่ว่า “โอกาส” เป็นของผู้ที่ เตรียมพร้อมเสมอ แล้วก็นึกถึง แม่ค้าคนแรก ที่ปฏิเสธวิธีการจ่ายเงินด้วยท่าทีไม่ค่อยน่ารัก นึกเสียดายโอกาสที่ จะขายของได้แทนเขาจริงๆ

     มันอาจเป็นเรื่องเล็ก แต่ถ้าลองคิดเล่นๆ ว่า ขายอาหารชุดละ 50 บาท ถ้าปฏิเสธลูกค้าไป 10 คนก็ ขาดรายได้ไป 500 บาท นั่นหมายถึงว่าแต่ละเดือนเขาเสียโอกาสที่จะมีรายได้ไปถึง 15,000 บาท หรือ ตกปีละ 180,000 บาท ถ้าคิดแบบนี้ เราจะพบว่า นี่ไม่ใช่เรื่องเล็กๆ ของแม่ค้าตลาดนัดแล้ว

     3 ปีที่ผ่านมา ในช่วงสถานการณ์โควิด มีทั้งเหตุการณ์ ล็อกดาวน์ และการปิดประเทศ คำถามคือ นับตั้งแต่เกิดเรื่องราวดังกล่าว เราปรับตัวได้ดีมากพอหรือยัง ที่สำคัญคือ เราเตรียมพร้อมที่จะรับ โอกาส ที่มาพร้อม วิกฤติได้ดีพอหรือไม่

ช่วงล็อกดาวน์ เป็นช่วงกอบโกยของใครบ้าง?

     เอาแค่เรื่องอาหารการกินซึ่งเป็นปัจจัย 4 และใกล้ตัวก่อน ผู้คนเดินทางไม่ได้ วินมอเตอร์ไซน์ ไม่รอด แต่คนที่เห็นโอกาสแล้วเอาตัวเองเข้าไปในแอพฯ รับงานส่งอาหารออนไลน์- รอด ร้านอาหารและเครื่องดื่ม ที่ปรับตัวมา ขายออนไลน์ - รอด แพ็คเกจอาหารและเครื่องดื่มที่เหมาะสำหรับ Take away - รอด

     ร้านอาหารที่ไม่ปรับตัว ต่างก็ขาดทุนไปกับสต๊อกวัตถุดิบและการตีโพยตีพาย ในขณะที่มีธุรกิจเกิดใหม่ เป็นธุรกิจขาย Set วัตถุดิบสำหรับทำอาหารส่งตรงถึงบ้าน เพราะเห็นโอกาส ว่ามีคนจำนวนมากที่หันมาทำ อาหารกินเอง แต่ไม่อยากเตรียมวัตถุดิบ

     นอกจากนี้ก็ยังมีหลายคนที่ซื้อวัตถุดิบมาทำอาหารกินเองแล้วพบว่า ปริมาณอาหารที่ทำได้ต่อครั้ง มีมากเกินกว่าที่จะกินหมด ก็แตกไอเดียทำธุรกิจขายกับข้าวส่งตามบ้าน นอกจากมีอาหารกินแล้ว ยังมีรายได้ เพิ่มขึ้นมาอีก

     จำได้ว่าช่วงล็อกดาวน์ ธุรกิจขายเมล็ดกาแฟออนไลน์ของผู้เขียน มียอดขายเพิ่มขึ้นถึง 3 เท่า โดยที่ แทบไม่ต้องจ่ายค่าโฆษณาให้กับเฟซบุ๊ก ยอดขาย 90% เป็นออร์แกนิกล้วนๆ  ไม่มีสปอร์เซอร์มาปน ในช่วงปีนั้น นอกจากจะขายเมล็ดกาแฟแล้ว ‘โอกาส’ ที่ตามมาก็คือ การขายอุปกรณ์ชงกาแฟสำหรับ Home Use แน่นอนว่า เราคว้าโอกาสนี้ไว้อย่างสวยงาม ภายใน 3 เดือน รายได้จากสินค้าหมวดนี้ก็แซงรายได้จากการขายเมล็ดกาแฟ ทั้งหมดในปีก่อนหน้าแล้ว

     หากวิเคราะห์จริงๆ รายได้จากการขายอุปกรณ์ ไม่ได้มาเพราะแค่เห็นโอกาสท่ามกลางวิกฤตเท่านั้น แต่มาจาการ “เตรียมพร้อม” ที่จะรับโอกาสต่างหาก การเตรียมความพร้อมที่ว่าก็คือ ทีมงานทุกคนผ่านการเรียน หลักสูตรเกี่ยวกับกาแฟทั้งพื้นฐานและหลักสูตรสากลของ SCA (Specialty Coffee Association) มาตั้งแต่ ก่อตั้งแบรนด์ เราจึงสามารถขายอุปกรณ์ได้จากการสร้างคอนเทนต์สอนคนชงกาแฟดื่มเองที่บ้านได้แบบไม่มีกั๊ก

     คอนเทนต์ในเพจ ถ้าตามอ่านจริงๆ จะพบว่า เราสอนให้ทุกคนสามารถเป็นบาริสต้าแล้วชงกาแฟดีๆ ดื่มเองได้ที่บ้าน เราจึงไม่ใช่แค่เพจขายของแต่เรายังขยับสถานะเป็น “ที่ปรึกษา” ของคอกาแฟได้อีกด้วย และมันส่งผลให้เราสามารถนำเข้าอุปกรณ์ชงกาแฟ premium Home use จากต่างประเทศ นำเข้ามาขายเอง ได้โดยไม่ต้องมีหน้าร้าน ทั้งๆ ที่เราเป็นเพียงแบรนด์หน้าใหม่รายเล็กในตลาดเท่านั้น

“โอกาส” ใหม่กำลังเกิดขึ้นในปีนี้

     ตัดกลับมาถึงสถานการณ์โดยรวม แล้วช่วงต้นปีที่สอง ของสถานการณ์โควิด ก็เริ่มมีแพลตฟอร์ม เกี่ยวกับการ ใช้สื่อวีดีโอเข้ามา ในขณะที่สื่อเดิมๆ อย่างเฟซบุ๊กและไอจีก็เริ่มมี กระแสของการปั้นคอนเทนต์ ในรูปแบบวีดีโอ ซึ่งได้รับความนิยมมากกว่าภาพนิ่งมาก ร้านค้าที่เน้นขายออนไลน์ แต่ไม่ปรับตัวมาทำวีดีโอ ก็เริ่มไปต่อไปไหว ในขณะที่ ร้านค้าซึ่งเห็นโอกาสในการโพสต์ขายแบบใช้วีดีโอก็ปังไม่ไหว

     ช่วงปีนี้สิ่งที่จะเกิดขึ้นและเป็น “โอกาส” ขนาดใหญ่ ก็คือ การเปิดประเทศ และการไหลมาเทมาของ นักท่องเที่ยว ที่โหยหาบรรยากาศของการเดินทาง การช้อปปิ้ง และการเก็บเกี่ยวประสบการณ์ต่างๆ

     ไม่ว่าคุณจะอยู่ในธุรกิจใด ขายสินค้าประเภทไหนก็ตาม ถ้าคุณมองเห็น “โอกาส” อยู่แค่เอื้อม ก็ให้รีบ ทำการบ้านและเตรียมความพร้อมในการรับมือกับโอกาสขนาดใหญ่ที่กำลังจะมาถึง

     แม้ว่ามันอาจจะเป็นโอกาสจากเรื่องเล็กๆ แค่การ ทำ QR code สำหรับโอนเงินของแม่ค้าตลาดนัด

     หรือเป็นเรื่องใหญ่ที่ต้องลงทุนด้วยเงินก้อนใหญ่เพื่อกวาดรายได้จากการท่องเที่ยว แต่จุดเริ่มมันเหมือนกัน นั่นก็คือ การเตรียมความพร้อม

     เพราะโอกาส เป็นของคนที่พร้อมกว่าเสมอ

www.smethailandclub.com
ศูนย์รวมข้อมูลธุรกิจเอสเอ็มอี