TEXT : Nitta Su.
PHOTO : เจษฎา ยอดสุรางค์
ถ้าพูดถึงจังหวัดที่ขึ้นชื่อในเรื่องความงามของยอดดอย กลุ่มชาติพันธุ์ที่หลากหลาย ไปจนถึงแหล่งเพาะปลูกไร่ชาและกาแฟขนาดใหญ่ของประเทศแล้วละก็ “เชียงราย” น่าจะเป็นหนึ่งในคำตอบต้นๆ ที่มีพร้อมเกือบทุกอย่าง แต่เคยคิดสงสัยไหมว่าเหตุใดถ้าพูดถึงจังหวัดท่องเที่ยวทางภาคเหนือคำตอบแรกที่นักท่องเที่ยวมักจะนึกถึง ก็คือ เชียงใหม่ ทั้งที่ระยะทางห่างกันเพียงร้อยกว่ากิโลเมตร และหากลองมองในภาพรวมแล้วเชียงใหม่และเชียงรายแทบจะเป็นจังหวัดคู่แฝดที่มีทรัพยากรการท่องเที่ยวแทบไม่ต่างกันเลย
แต่เพราะจากเหตุผลเดียวกันนี่เอง จึงทำให้ในวันนี้เชียงรายยังเปรียบเหมือนสาวบริสุทธิ์ที่มีโอกาสทางธุรกิจ โดยเฉพาะตลาดท่องเที่ยวรอคอยอยู่อีกมาก มีอะไรน่าสนใจบ้างในเชียงราย หากสนใจจะไปลงทุนทำธุรกิจควรต้องเตรียมตัวอย่างไร ลองมาฟัง พร้อมพร จินดาวงศ์ เนตรหาญ ประธานสภาอุตสาหกรรมท่องเที่ยว จังหวัดเชียงราย วิเคราะห์ให้ฟังกัน
ทำไมเชียงรายถึงยังไม่บูม
ก่อนจะไปดูว่าเชียงรายมีศักยภาพอะไรบ้างนั้น ลองมาวิเคราะห์กันก่อนว่า ทำไมทั้งๆ ที่ทรัพยากรมากมายไม่ได้แพ้เมืองเชียงใหม่ หรือเมืองท่องเที่ยวอื่นๆ เลย แต่ทำไมเชียงรายถึงยังไม่ดังเปรี๊ยงขึ้นมา โดยประธานสภาอุตสาหกรรมท่องเที่ยว จังหวัดเชียงราย ได้วิเคราะห์ไว้ 3 ข้อดังนี้
- มีความวาไรตี้หลากหลายจนจับจุดเด่นไม่ถูก เชียงรายเป็นเมืองที่มีความโดดเด่นค่อนข้างหลากหลาย ตั้งแต่ทรัพยากรธรรมชาติ, กลุ่มชาติพันธุ์, เกษตรอินทรีย์, เป็นเมืองแห่งการค้าชายแดน, มีศิลปวัฒนธรรมและวัดวาอารามมากมาย ฯลฯ จึงทำให้เลือกไม่ถูกว่าหากอยากมาท่องเที่ยวเชียงรายควรต้องเที่ยวอะไร เที่ยวแบบไหน เพราะทุกอย่างต่างมีจุดเด่นเหมือนกันหมด สุดท้ายจึงหาทิศทางการนำเสนอไม่ถูกว่าจะชุจุดเด่นด้านใดดี
- ความห่างไกลของสถานที่ท่องเที่ยวแต่ละจุด การท่องเที่ยวเชียงรายส่วนใหญ่มักจะกระจายอยู่นอกเมืองและแต่ละจุดค่อนข้างห่างกัน ดังนั้นการมาท่องเที่ยวเชียงราย จึงค่อนข้างต้องใช้เวลาบวกกับระบบขนส่งมวลชนที่ยังไม่รองรับทั้งหมด ทำให้การเดินทางส่วนใหญ่ต้องใช้รถส่วนตัว หรือรถเช่า การเชื่อมโยงแต่ละจุดเข้าด้วยกันจึงทำได้ยากกว่า
- ขาดการร้อยเรียงเรื่องราวแหล่งท่องเที่ยวสำคัญ จึงทำให้ขาดข้อมูลและภาพที่ชัดเจนไม่รู้ว่าหากมาเที่ยวเชียงรายแล้วควรท่องเที่ยวแบบใด ที่ไหนบ้าง เช่น เที่ยวสายมูสำหรับวัยผู้ใหญ่ต้องเที่ยววัดและสักการะสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ไหนบ้าง, เป็นวัยรุ่นควรเที่ยวดอยหาประสบการณ์ได้ที่ใดบ้าง หากเป็นคู่รักต้องไปเที่ยวยังจุดใด ถ้าอยากสุขภาพดีเที่ยวฟาร์มอินทรีย์สามารถไปที่ใดได้บ้าง
เชียงราย มีอะไรดี
จากเหตุผลว่าเพราะเหตุใดการท่องเที่ยวเชียงรายจึงยังไม่บูมเท่าที่ควร ลองมาดูกันต่อว่าจริงๆ แล้วเชียงรายมีศักยภาพทรัพยากรการท่องเที่ยวอะไรซ่อนอยู่บ้าง
- มีแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์ โดยเชียงรายเป็นเมืองแห่ง 7 สายน้ำ 35 ขุนเขา นอกจากนี้ยังมีน้ำพุร้อนมากถึง 11 แห่ง โดยคุณภาพของน้ำพุร้อนไม่แตกต่างจากที่บ่อน้ำพุร้อนที่ญี่ปุ่นเลย
- โด่งดังเรื่องชาและกาแฟ เป็นแหล่งเพาะปลูกชาและกาแฟที่ใหญ่ที่สุดของไทย ส่งป้อนวัตุดิบให้กับแบรนด์ชั้นนำของประเทศมากมาย อาทิ ชาตรามือ, โออิชา รวมถึงบางแห่งก็เปิดให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวด้วย เช่น ไร่ชาฉุยฟง เป็นต้น รวมถึงเป็นพื้นที่ที่มีเกษตรกรเพาะปลูกแบบอินทรีย์มากที่สุดในประเทศ ณ ขณะนี้ด้วย
- โดดเด่นด้านศิลปวัฒนธรรม มีวัดวาอารามสำคัญมากมาย เช่น วัดมิ่งเมือง, วัดพระแก้ว, วัดพระสิงห์, วัดร่องขุ่น (วัดขาว), วัดร่องเสือเต้น (วัดน้ำเงิน) รวมถึงศิลปินพื้นบ้านและร่วมสมัยอาศัยอยู่ร่วมกว่า 200 ชีวิต โดยในปีหน้าจะมีการจัดงานมหกรรมศิลปะนานาชาติอย่าง Thailand Biennale Chiangrai 2023 ขึ้นมา
- ศูนย์รวมชาติพันธุ์ที่หลากหลาย เชียงรายมีประชากรราว 1.2 ล้านคน แบ่งเป็นกลุ่มชาติพันธุ์มากกว่า 3 แสนคน โดยมีมากกว่า 30 เผ่า จึงมีวัฒนธรรมที่ค่อนข้างหลากหลายไม่ว่าประเพณีต่างๆ เสื้อผ้าเครื่องแต่งกาย รวมไปถึงอาหารการกินที่เป็นเอกลักษณ์ ซึ่งหาดูที่อื่นได้ยาก
- ศูนย์กลางการค้าชายแดนภาคเหนือ เชียงรายเป็นเมืองที่มีอำเภอติดชายแดนมากถึง 3 อำเภอ ได้แก่ แม่สาย เชียงของ และเชียงแสน โดยติดชายแดน 2 ประเทศ คือ ลาว และพม่า โดยสามารถเชื่อมต่อไปยังจีนตอนใต้ได้ จึงเป็นแหล่งการค้าสำคัญได้รับสิทธิประโยชน์เทียบเท่า EEC (โครงการเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก) และนำนักท่องเที่ยวต่างชาติเข้ามาในไทยได้จำนวนมาก
- เป็นเมืองสปอร์ตซิตี้ ด้วยภูมิประเทศที่เหมาะสมและภูมิอากาศที่บริสุทธิ์ เชียงรายจึงเป็นแหล่งยอดนิยมในการเก็บตัวนักกีฬาต่างชาติเพื่อมาฝึกซ้อมจากหลายประเทศ เช่น นักกีฬากอล์ฟ, นักกีฬาปั่นจักรยาน โดยใช้เวลาเก็บตัวนานกว่า 2 - 3 เดือนขึ้นไป รวมถึงการจัดแข่งขันงานกีฬาระดับโลก เช่น งานวิ่งมาราธอน เป็นต้น
- เป็นศูนย์รวมการแพทย์ทางเลือกที่ทันสมัย มีสถาบันการศึกษาสำคัญถึง 3 แห่งที่ให้ความสำคัญด้านการแพทย์และสุขภาพ เช่น มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง ที่มีทั้งแพทย์แผนปัจจุบัน, แพทย์แผนจีน, เวชศาสตร์ชะลอวัย, มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย ทำเรื่องแพทย์พื้นบ้านและสมุนไพร เป็นต้น
- Wellness City ซึ่งมีการระบุไว้ในแผนพัฒนาเมือง 5 ปี โดยไม่ใช่แค่เมืองที่เหมาะสำหรับการพักฟื้นผู้ป่วยเท่านั้น แต่เป็นเวลเนสสำหรับสปอร์ตตี้ด้วย เนื่องจากเชียงรายเป็นเมืองเก็บตัวนักกีฬาระดับนานาชาติอยู่หลายประเทศ โดยมีพร้อมทั้งอาหารที่ดี อากาศที่ดี โค้ชดี สถานที่ฝึกซ้อมที่เหมาะ ไปจนถึงการแพทย์ที่ทันสมัย ทั้งการแพทย์แผนปัจจุบัน และการแพทย์ทางเลือก ไปจนถึงโรงงานผลิตยาสมุนไพร และ ณ ปัจจุบันยังเป็นแหล่งพื้นที่เพาะปลูกกัญชงกัญชาที่มีการขึ้นทะเบียนเยอะสุดในประเทศไทยด้วย
โอกาสของนักลงทุนในเชียงรายวันนี้
นอกจากจุดเด่นด้านทรัพยากรต่างๆ แล้ว ประธานสภาอุตสาหกรรมท่องเที่ยว จังหวัดเชียงราย กล่าวว่าในวันนี้ยังมีปัจจัยที่เอื้อต่อการเติบโตของเมือง รวมถึงการลงทุนทำธุรกิจ ดังนี้
- กองทัพพลังคนรุ่นใหม่ โดยจากการสังเกตและเก็บข้อมูลพบว่าปัจจุบันเริ่มมีคนรุ่นใหม่ในจังหวัดเชียงรายกลับมาพัฒนาและสานต่อกิจการของครอบครัวมากขึ้น ทำให้สามารถสร้างมูลค่าของเมืองได้มากขึ้น เมืองเติบโตอย่างเข้มแข็ง มีทิศทาง ไม่สะเปะสะปะ ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดก็เช่น ที่พัก, ร้านอาหาร ร้านกาแฟตามแหล่งท่องเที่ยวบนดอยสูงต่างๆ
- ยังไม่มีนักลงทุนรายใหญ่มาลงทุนมากนัก จึงทำให้ยังมีโอกาสอีกมากสำหรับนักธุรกิจที่สนใจเข้ามาลงทุน ไม่ว่ารายเล็กหรือใหญ่
- ค่าครองชีพไม่สูง แม้จะเป็นเมืองท่องเที่ยว แต่ค่าครองชีพ ค่าใช้จ่ายในเชียงรายยังไม่สูง จึงสามารถสร้างโอกาสทางธุรกิจได้อีกมาก รวมถึงดึงดูดนักท่องเที่ยวเข้ามาได้จำนวนมากหลังจากมีการรณรงค์พัฒนาศักยภาพการท่องเที่ยวให้มากขึ้น
- มีผังเมืองที่ถูกออกแบบมาอย่างดี โดยถูกแบ่งแยกเป็นโซนต่างๆ อย่างชัดเจน เช่น แหล่งการค้า, แหล่งที่อยู่อาศัย ซึ่งถูกออกแบบไว้ราวร้อยกว่าปีมาแล้วจากมิชชันนารีที่เข้ามา
อยากขุดทองในเชียงราย ต้องทำยังไง
สุดท้ายประธานสภาอุตสาหกรรมท่องเที่ยว จังหวัดเชียงราย ได้ฝากคำแนะนำสำหรับผู้ที่สนใจมาลงทุนทำธุรกิจเชียงรายไว้ 2 ข้อสำคัญ คือ
- Long Stay การท่องเที่ยวระยะยาว สร้างมูลค่าเพิ่มได้
“อย่างที่บอกว่าข้อด้อยของเชียงราย คือ สถานที่ท่องเที่ยวแต่ละแห่งค่อนข้างห่างกัน และส่วนใหญ่ คือ แหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติและวัฒนธรรม ดังนั้นหากคิดจะมาลงทุนทำธุรกิจท่องเที่ยวในเชียงราย จึงควรคิดรูปแบบหรือแพ็กเกจแบบระยะยาว ทำยังไงก็ได้ให้เขามาพักผ่อนมาใช้ชีวิตอยู่กับเรามากขึ้น โดยใช้ศักยภาพของทรัพยากรท่องเที่ยวที่มีอยู่ เพราะเชียงรายไม่เหมาะกับการทำแบบชะโงกทัวร์ เราจะไม่ได้อะไรเลย โดยในแผนพัฒนาเมือง 5 ปีต่อจากนี้ คือ เราจะชูเรื่องของ Wellness City ซึ่งไม่ได้เน้นเฉพาะการพักฟื้นของผู้ป่วยเท่านั้น แต่เราจะเน้นเวลเนสสำหรับการเป็นเมืองกีฬาอันดับแรก เพราะเราเด่นในการเป็นสถานที่เก็บตัวนักกีฬาอยู่แล้ว นอกจากนี้ยังมองไปถึงกลุ่มผู้สูงอายุที่ต้องการมาพักผ่อนหลังวัยเกษียณระยะยาว คนทำงานที่ต้องการมาพักแก้ออฟฟิศซินโดรมมาชาร์จแบต รวมถึงคนที่อยากมาหาประสบการณ์แปลกใหม่มาพักอยู่บนดอย มาลองกินอาหารจากชาติพันธุ์ต่างๆ ด้วย”
- เน้นคุณภาพ ไม่เน้นปริมาณ
“แนวทางการท่องเที่ยวเชียงรายอีกอย่างหนึ่งที่สามารถทำได้ คือ การสร้างมูลค่าเพิ่ม โดยเน้นคุณภาพ ไม่ใช่เน้นที่ปริมาณ ทำยังไงให้นักท่องเที่ยวที่เข้ามา แม้จะมีปริมาณไม่เยอะ แต่มีการใช้จ่ายอย่างมีคุณภาพ ข้อนี้เราอาจต้องใส่ความคิดสร้างสรรค์ลงไป เช่น หากเขาหิวน้ำ ทำยังไงให้แทนที่เขาจะซื้อน้ำเปล่าขวดหนึ่งดื่ม มาเป็นอยากดื่มชาขึ้นชื่อของเรียงรายแทน หรือหากหิวข้าวจากข้าวผัดธรรมดาจานหนึ่ง ให้กลายเป็นต้องนึกถึงอาหารชาติพันธุ์ในเชียงรายไหม เพราะจริงๆ แล้วการท่องเที่ยว คือ การหาประสบการณ์ หากเราสามารถสร้างเรื่องราวและใส่ความสร้างสรรค์ตรงนี้ได้ ก็จะสามารถดึงเงินจากกระเป๋านักท่องเที่ยวได้อีกเยอะเลย จริงๆ จุดขายของเชียงราย คือ เรามีทรัพยากรที่พร้อมมากมาย เพียงแต่ขาดคนนำมาทำให้เกิดมูลค่าเพิ่มขึ้นมาเท่านั้น” ประธานสภาอุตสาหกรรมท่องเที่ยว จังหวัดเชียงราย กล่าวทิ้งท้าย
www.smethailandclub.com
ศูนย์รวมข้อมูลธุรกิจเอสเอ็มอี
