หากเอ่ยถึงซีอีโอหรือผู้บริหารธุรกิจที่ได้รับการยอมรับว่ามีฝีมือ และมีความโดดเด่นมากที่สุดของโลก หนึ่งในนั้นต้องมีชื่อทิม คุก ซีอีโอแอปเปิลรวมอยู่ด้วยทุกครั้ง ทุกสายตาเคยจับจ้องไปที่เขาในตอนที่แตะมือรับช่วงต่อจากสตีฟ จอบส์ในการบริหารองค์กรที่มีชื่อเสียงมากที่สุดแห่งหนึ่งของโลก ผู้คนต่างแคลงใจกับขีดความสามารถของเขาในการเป็นผู้นำองค์กร
หนึ่งทศวรรษผ่านไป ทิมได้พิสูจน์ให้เห็นแล้วว่าภายใต้การกุมบังเหียนของเขา แอปเปิลขึ้นแท่นบริษัทที่มีมูลค่าแตะระดับ 1 ล้านล้านเหรียญเป็นเจ้าแรก ก่อนเติบโตจนถึง 2 ล้านล้านเหรียญ และกลายเป็นอันดับท้อปในวงการเทคโนโลยีด้านสมาร์ทโฟน ล่าสุดจากการจัดอันดับซีอีโอและผู้บริหารผู้ทรงอิทธิพลที่สุดในโลกประจำปี 2022 โดยนิตยสาร The CEOWORLD ทิมยังครองอันดับ 1 โดยไม่เหนือความคาดหมาย
รองลงมาได้แก่ สัตยา นาเดลลา ซีอีโอไมโครซอฟท์ ซันดาร์ พิชัย ซีอีโอกูเกิล แอนดี้ แจสซี่ ซีอีโออเมซอน และอีลอน มัสก์ ซีอีโอเทสล่าตามลำดับ ส่วนมาร์ค ซัคเคอร์เบิร์กแห่งเฟซบุ๊กนั้นติดอันดับ 6 ซึ่งก่อนหน้านั้น ทิมก็เคยถูกจัดอันดับจากสื่อต่าง ๆ รวมถึงนิตยสารไทม์ให้อยู่ในรายชื่อบุคคลหรือซีอีโอผู้ทรงอิทธิพลเช่นกัน อะไรที่ทำให้ทิมได้รับการยกย่องเช่นนั้นเคียงบ่าเคียงไหล่กับผู้บริหารธุรกิจระดับโลกคนอื่น ๆ ไปดูกัน
ก่อนเริ่มงานที่แอปเปิลในเดือนสค. 2011 ทิมคลุกคลีในวงการไอทีตั้งแต่เรียนจบวิศวอุตสาหกรรมที่มหาวิทยาลัยออเบิร์นโดยเริ่มต้นเป็นพนักงานบริษัทไอบีเอ็มเป็นเวลานาน 12 ปีจนไต่เต้าสู่ตำแหน่งผู้อำนวยการ หลังจากนั้นเขาก็ย้ายไปทำงานที่บริษัทคอมแพค คอมพิวเตอร์และมีชื่อโดดเด่นในฐานะมือบริหารองค์กร กระทั่งสตีฟ จอบส์ได้ทาบทามให้มานั่งเก้าอี้ผู้อำนวยการอาวุโสที่แอปเปิล ซึ่งทิมก็ไม่สร้างความผิดหวังเพราะหลังเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของครอบครัวแอปเปิล ทิมก็สร้างผลงานไว้มากมายโดยเฉพาะการลดต้นทุนให้บริษัท ทำให้แอปเปิลมีกำไรมากขึ้น สร้างความไว้เนื้อเชื่อใจจนสตีฟยอมมอบเก้าอี้ซีอีโอให้
ปี 2011 แอปเปิลเป็นบริษัทที่มีมูลค่า 6,000 ล้านเหรียญ ช่วงระยะเวลา 10 ปีที่ทิมเป็นซีอีโอ เขาสามารถผลักดันแอปเปิลให้เติบโตมูลค่าเพิ่มเท่าตัวมาอยู่ที่ 28,800 ล้านดอลลาร์ในไตรมาสแรกของปี 2021 ต้องยอมรับว่าศักยภาพของทิมนั้นไม่ธรรมดาจริง ๆ ฟิล ไนท์ ผู้ร่วมก่อตั้งแบรนด์ไนกี้ได้บรรยายถึงทิมในนิตยสารไทม์ว่าภารกิจในการเป็นหัวเรือใหญ่ขององค์กรอย่างแอปเปิลเป็นงานที่ซับซ้อนและซีอีโอจะต้องมีวิสัยทัศน์เชิงกลยุทธ์อันจะนำไปสู่การตัดสินใจที่ถูกต้องได้ มาดูกันว่ามีข้อคิดอะไรบ้างที่เราสามารถเรียนรู้จากทิมในการเป็นเสาหลักขององค์กร
1. รับความเสี่ยง ชีวิตการเป็นผู้นำนั้นไม่ง่าย ในช่วงเวลาที่ผู้นำจะต้องตัดสินใจอย่างยากลำบากและเป็นการตัดสินใจที่ส่งผลต่อผู้คนรอบข้าง แม้จะเป็นเรื่องยาก แต่ผู้นำต้องเชื่อความสามารถตัวเองในการรับความเสี่ยง ทิมเข้าใจดีว่าเขาต้องยอมเสี่ยงเพื่อความสำเร็จ เขาเชื่อว่า “การรับความเสี่ยงคือการรู้ว่าผลของความเสี่ยงนั้นบางครั้งนำไปสู่ความล้มเหลว แต่หากปราศจากความเป็นไปได้ที่จะล้มเหลวก็ไม่มีความเป็นไปได้ที่จะสำเร็จเช่นกัน”
2. สนใจและรับฟังคู่สนทนาอย่างตั้งใจ ในขณะที่สตีฟ จอบส์เป็นคนโผงผางเปิดเผย บุคลิกของทิมจะค่อนข้างเงียบและขรึมกว่า นั่นอาจเป็นเพราะเขาให้ความสำคัญกับการรับฟังผู้คนที่อยู่รอบข้าง อาจารย์คนหนึ่งที่มหาวิทยาลัยออเบิร์นที่ทิมเคยเป็นศิษย์เก่าเล่าว่าเขาแทบไม่เห็นทิมตั้งคำถามเลย ส่วนใหญ่จะนั่งเงียบ ๆ และอ่านหนังสือ เป็นดั่งเช่นคำโบราณที่ว่าคนเรามี 2 หูและ 1 ปาก หากวัดจากจำนวน จึงควรใช้หูมากกว่าปาก
3.เชื่อใจคนใกล้ตัว ทิมได้ชื่อว่าเป็นผู้บริหารที่เชื่อในความเห็นและเสียงของคนในทีม โชคดีที่เขามีทีมผู้บริหารระดับสูงช่วยแบ่งเบาภาระ เขาวางใจในมันสมองของทีมบริหารเหล่านี้และพร้อมจะเปิดโอกาสให้แสดงฝีมือ สิ่งหนึ่งที่ต้องเข้าใจในการเป็นผู้บริหารที่ดีคือต่อให้เก่งแค่ไหน คุณก็ไม่มีทางรู้ทุกอย่าง การรู้จักกระจายงานให้เหมาะสมกับคนจะทำให้คุณเป็นผู้นำที่ประสบความสำเร็จ
4. ความหลากหลายเป็นสิ่งสำคัญ แอปเปิลเป็นบริษัทแนวหน้าด้านนวัตกรรม การมีทีมงานที่แตกต่างทางความคิดและมีความเป็นตัวของตัวเองช่วยนำพาไปสู่การสร้างอนาคตให้องค์กร ทิมในฐานะผู้บริหารบริษัทเทคโนโลยีชั้นนำเข้าใจดีว่าเขาควรมีนักคิดที่นำเสนอมุมมองต่าง ๆ เพราะสิ่งที่บริษัทต้องการคือความหลากหลายทางความคิด ทางสไตล์ และความเป็นปัจเจกของคนในทีม คุณสมบัติอย่างหนึ่งของผู้นำองค์กรคือการดึงศักยภาพของทีมที่มีความหลากหลายออกมาให้ได้
5. รู้จักถ่อมตน เป็นเรื่องปกติที่การขึ้นสู่ตำแหน่งสูงสุดบริษัทใหญ่ระดับโลกจะทำให้เกิดการหลงลืมตัวตนไปบ้าง สิ่งที่ทิมยึดมั่นมาตลอดคือการเป็นคนติดดิน และไม่ทำตัวเป็นคนใจแคบ ซึ่งทิมถือเป็นสิ่งสำคัญที่สุดในฐานะซีอีโอ เขาเคยให้สัมภาษณ์ว่าการนอบน้อมถ่อมตนจะทำให้ได้รับการนับถือจากพนักงาน และเป็นสิ่งจำเป็นต่อการเป็นผู้นำ ด้วยเหตุนี้ ทิมมักหาเวลาไปเยี่ยมเยือนร้านแอปเปิลเพื่อพบปะพูดคุยกับลูกค้าหรืออ่านอีเมล์จากลูกค้าเสมอ
6. ผิดก็ยอมรับผิด ผู้นำที่แข็งแกร่งจำเป็นต้องเข้าใจว่าหากคิดผิดทำผิดก็ต้องยอมรับว่าผิดเพื่อก้าวไปข้างหน้าต่อไป ทิมเชื่ออย่างแรงกล้าในการยอมรับความผิดพลาด ครั้งหนึ่งเขาเคยพูดถึงความสามารถของสตรีฟ จอบส์ว่าเป็นคนกล้าที่จะยอมรับความผิดของตัวเองซึ่งถือเป็นทักษะอย่างหนึ่ง บทเรียนในการเป็นผู้นำอีกอย่างจึงเป็นการรับผิดอย่างกล้าหาญเมื่อทำผิดและหลีกเลี่ยงไม่ให้ความผิดนั้นเกิดซ้ำอีก
7. ทำในสิ่งที่ทำแล้วต้องทำให้ดี แอปเปิลเป็นตัวอย่างของบริษัทที่ทำแล้วออกมาดีแม้จะมีสินค้าไม่กี่อย่างก็ตาม ทิมย้ำว่านี่คือหัวใจสำคัญที่ทำให้แอปเปิลประสบความสำเร็จต่อเนื่อง ทิมเข้าใจดีว่าไอเดียใหม่ ๆ จะเกิดขึ้นเสมอ แต่ขณะเดียวกันการพัฒนาผลิตภัณฑ์เดิมที่ดีและได้รับความนิยมอยู่แล้วให้ดียิ่งขึ้นไปอีกต่างหากที่เป็นเรื่องสำคัญ
8. เชื่อในสิ่งที่ทำและยอมรับผลของมัน ทิมมองว่าการเป็นผู้นำที่ดีคือต้องเชื่อมั่นในตัวเองและมั่นใจว่าตัดสินใจถูกต้อง หลายคนไม่เคยรู้ว่าทิมเชื่อมั่นในตัวเองแค่ไหน เมื่อครั้งที่ผลประกอบการไม่ดี ทิมสะสมหุ้นแอปเปิลเอาไว้มากถึง 1 ใน 3 ของพอร์ท (คิดเป็นมูลค่าเกือบ 130 ล้านเหรียญตลอดระยะเวลา 8 ปี) ทุกการกระทำจะต้องสะท้อนความเชื่อมั่นที่เรามีต่อตัวเอง นี่คือหัวใจสำคัญ
9. เป็นตัวของตัวเองและอย่าพยายามเลียนแบบคนอื่น ตอนที่ทิมรับตำแหน่งซีอีโอแอปเปิล หลายคนมองว่าบุคลิกของเขาไม่เหมาะกับการนำองค์กร เพราะเขาดูเป็นคนเงียบ ๆ เฉย ๆ ต่างจากสตีฟ จอบส์อย่างสิ้นเชิง แต่ทิมก็ไม่เคยคิดปรับเปลี่ยนบุคลิกให้เป็นเหมือนจอบส์ และเวลาก็พิสูจน์ให้เห็นว่าการเป็นตัวของตัวเองมีส่วนช่วยให้เป็นผู้นำที่แข็งแกร่งได้
10. เขียนกฎขึ้นมาเอง ครั้งหนึ่งเมื่อทิมไปบรรยายที่มหาวิทยาลัยดุ๊ก เขาเคยแสดงทัศนะไว้ว่าหากจะเป็นผู้นำที่เก่งก็ต้องเขียนกฎขึ้นมาเองเพราะหากยังยึดตามทฤษฎีหรือสิ่งที่ทำตาม ๆ กันมา ผลที่ออกมาก็ไม่ต่างจากคนอื่น ไม่เกิดการเรียนรู้อะไร ดังนั้น การเป็นผู้นำจะต้องรู้ว่ากฎไหนควรตาม และกฎไหนควรละทิ้งแล้วกำหนดขึ้นมาใหม่
11. มีความโปร่งใส สิ่งนี้มีความสำคัญนการประคองให้เกิดความสำเร็จยั่งยืน เมื่อคราวที่แอปเปิลถูกวิพากษ์วิจารณ์เกี่ยวกับมาตรฐานการทำงานของคนงาน ทิมตัดสินใจเปิดประตูให้สาธารณะได้เข้ามาตรวจสอบว่าแท้จริงแล้วคนงานทำงานอย่างไร การทำเช่นนั้น ไม่เพียงเป็นการแสดงความเชื่อมั่นในองค์กรแต่ยังเป็นการสร้างมาตรฐานใหม่ให้กับโรงงานผลิตทุกแห่งด้วย
เหล่านี้คือบทเรียนที่ทิม คุก ได้สร้างแรงบันดาลใจให้กับผู้คนมากมาย รวมถึงเสียงชื่นชมในตัวเขานับตั้งแต่สวมบทบาทซีอีโอแอปเปิลจนได้รับการยกย่องว่าเป็นหนึ่งในผู้บริหารที่ทรงอิทธิพลที่สุด
TEXT: วิมาลี วิวัฒนกุลพาณิชย์
ข้อมูล
https://ceoworld.biz/2022/01/25/the-worlds-most-influential-ceos-and-business-executives-of-2022/
https://ceoworld.biz/2021/11/23/what-makes-apples-tim-cook-the-most-influential-ceo/
https://strategicleaders.com/11-leadership-lessons-from-tim-cook/
www.smethailandclub.com
ศูนย์รวมข้อมูลธุรกิจเอสเอ็มอี
