..บางคนจดจำภาพถนนเล็กแคบสูงชันของขุนช่างเคี่ยนในช่วงต้นปี ที่อากาศหนาวเย็นและเต็มไปด้วยดอกซากุระแสนสวย แต่สำหรับคนที่ชอบกาแฟต่างรู้กันดีว่าที่นี่มีกาแฟดี ดีระดับที่เคยชนะเลิศการประกวดเมล็ดกาแฟระดับประเทศมาแล้ว ดินที่นี่ดีพอที่กาแฟพันธุ์ดีจำนวนมากเจริญเติบโตแสดงความดีงามอย่างเต็มที่ชัดเจน และด้วยความใส่ใจจากเกษตรกรรุ่นใหม่ที่มากประสบการณ์อย่าง ชาตรี แซ่ย่าง จึงดึงดูดคนกาแฟให้ไปเยี่ยมเยือนแหล่งปลูกกาแฟสำคัญเก่าแก่ ณ ตำบลช้างเผือก อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่
..ในวันที่อากาศโปร่งใสไร้ฝุ่น PM 2.5 สวนกาแฟบนความสูง 1,300 – 1,400 เมตรเหนือระดับน้ำทะเลปานกลางที่มองจากข้างบนลงไปจะเห็นตัวเมืองเชียงใหม่อย่างชัดเจน ใกล้กับดงซากุระที่นี่ยังเป็นที่ตั้งของสถานีวิจัยเกษตรที่สูงขุนช่างเคี่ยน แห่งคณะเกษตรฯ มช. ที่เป็นสถานีวิจัยกาแฟเก่าแก่แห่งหนึ่งของประเทศไทย รวบรวมสายพันธุ์กาแฟจำนวนมาก สร้างงานวิจัยหลายๆ ชิ้น ก่อนจะส่งต่อองค์ความรู้ต้นทางกระจายสู่เกษตรกรและสวนกาแฟในแถบนี้มาหลายสิบปี จึงไม่น่าสงสัยว่าทำไมขุนช่างเคี่ยนถึงมีกาแฟดี
“กาแฟไม่ว่าจะเป็นสายพันธุ์ที่มีอยู่แล้ว หรือสายพันธุ์ที่เพิ่งรู้จัก เราควรรู้จักมันในทุกแง่มุมด้วยความรู้ ด้วยประสบการณ์ และต้นทุนที่มี ไม่ใช่อย่างใดอย่างหนึ่ง ทุกอย่างต้องค่อยเป็นค่อยไป”
..ผศ.ดร. นริศ ยิ้มแย้ม หัวหน้าสถานีวิจัยฯขุนช่างเคี่ยน พาเราชมแปลงรวบรวมสายพันธุ์กาแฟที่มีต้นแม่อายุหลายสิบปีที่หลายคนน่าจะเคยมาเยี่ยมชมและผดุงพันธุ์กาแฟดีเหล่านี้ให้กระจายกว้างไปในหลายพื้นที่
..อาจารย์เล่าให้ฟังถึงภาพของงานวิจัยกาแฟตั้งแต่ยุคเริ่มต้นของสถานีเมื่อ 40 กว่าปีก่อน จวบจนถึงวันนี้ว่าเรากำลังมาสู่จุดที่ต้องรู้ว่ากาแฟที่เรามี ไม่ว่าจะเป็นสายพันธุ์ที่มีอยู่มานานแล้ว หรือสายพันธุ์ที่เราเพิ่งรู้จักและสนใจ เราควรรู้จักมันในทุกแง่มุมด้วยความรู้ ด้วยประสบการณ์ และต้นทุนที่เรามี แน่นอนว่าไม่ใช่ปริมาณ ไม่ใช่รสชาติ ไม่ใช่อย่างใดอย่างหนึ่งอย่างเดียวทุกอย่างต้องค่อยๆ เป็นค่อยๆ ไป เราจะต้องชิมมันทั้งหมด ก่อนจะย้อนกลับไปสืบค้นตัวตนของกาแฟสายพันธุ์ต่างๆ ในบ้านเรา แล้วค่อยมาแลกเปลี่ยนกันถึงศักยภาพที่เป็นไปได้ของมัน
..บางที ในขณะที่คุณกำลังดื่มด่ำแยกแยะรสชาติจากกาแฟไทยแก้วโปรดใดใด คุณอาจจะกำลังดื่มด่ำรสชาติจากอีกซีกโลกอยู่ก็เป็นได้
ขุนช่างเคี่ยน กาแฟช้างเผือก..
www.smethailandclub.com
ศูนย์รวมข้อมูลธุรกิจเอสเอ็มอี