Main Idea
- พิษโควิด-19 ทำให้หลายสถานที่หลายกิจการต้องปิดตัวลงชั่วคราว ในช่วง 2 - 3 เดือนที่ผ่านมา แต่หลังจากมาตรการปลดล็อกดาวน์ที่ทยอยเปิดขึ้นทีละกิจการ ทำให้ผู้คนหันออกมาจับจ่ายใช้สอยนอกบ้านกันมากขึ้น
- “ตลาดต้นไม้จตุจักร” เป็นหนึ่งในตลาดที่กลับมาคึกคักอีกครั้ง ลองมาดูกันสิว่า บรรยากาศวันนี้ที่ตลาดกลับมาเปิดตัวอีกครั้งจะเป็นอย่างไร และมีพฤติกรรมผู้บริโภคอะไรที่เปลี่ยนแปลงไปที่น่าสนใจบ้าง
หลังถูกล็อกดาวน์ให้ปิดสถานที่และการดำเนินกิจการของธุรกิจหลายอย่างในช่วงกว่า 2 เดือนที่ผ่านมา ตอนนี้หลายธุรกิจเริ่มได้รับการปลดล็อกให้กลับมาเปิดดำเนินการได้อีกครั้งหนึ่ง หนึ่งในนั้น คือ “ตลาดต้นไม้จตุจักร” ตลาดซื้อขายต้นไม้ขนาดใหญ่ของกรุงเทพฯ ที่ในช่วงเวลาปกติธรรมดามักมีลูกค้ามาเดินเลือกซื้อต้นไม้กันขวักไข่ว ตั้งแต่เย็นวันอังคารต่อไปจนถึงเช้าวันพุธและพฤหัส นอกจากบรรยากาศจะกลับมาดูคึกคักมากกว่าเก่า พฤติกรรมบางอย่างของผู้บริโภคที่กลับมาซื้อก็ได้เปลี่ยนไปด้วย
SME Thailand ยกทีมลงพื้นที่สอบถามพ่อค้าแม่ค้าร้านต่างๆ พบว่า มีความเปลี่ยนแปลงหลายอย่างเกิดขึ้น ไปจนถึงพฤติกรรมผุ้บริโภคเอง จะเปลี่ยนไปอย่างไรนั้นมาลองดูกันเลย!
- วัยรุ่น คนทำงานกลุ่มแรกที่ Come Back
จากการได้เข้าสอบถามร้านขายต้นไม้ 3 แห่ง ได้แก่ ร้านมะยม - นครสวรรค์, ร้านอุษาพันธ์ไม้ – นครปฐม และร้านกระบองเพชรคลองหลอด ได้รับข้อมูลว่า กลุ่มลูกค้าที่กลับมาซื้อเป็นกลุ่มแรกๆ หลังจากตลาดเปิดตัวได้ 2 อาทิตย์กว่า ก็คือ วัยรุ่นและวัยทำงาน โดยให้เหตุผลว่า อาจเป็นเพราะเป็นกลุ่มที่ยังมีเวลาว่าง หยุดอยู่บ้าน หรือยังไม่ได้กลับไปทำงานตามรูปแบบปกติ
โดยเจ้าของร้านอุษา จากนครปฐม เล่าเพิ่มเติมว่า ก่อนหน้าปิดล็อกดาวน์ ลูกค้าส่วนใหญ่ คือ กลุ่มผู้ใหญ่ นักจัดสวน พ่อค้าแม่ค้าที่รับไปซื้อขายต่อ แต่หลังจากรัฐบาลคลายล็อกให้กลับมาขายได้อีก ลูกค้าที่กลับมาซื้อเยอะขึ้นในช่วงแรกนี้ คือ กลุ่มวัยรุ่นและวัยทำงานที่มีเวลาว่างและมาเดินเลือกซื้อไปประดับตกแต่งบ้าน เพราะหลายคนยังทำงานแบบ Work from Home อยู่บ้าน
- ไซส์เล็ก ราคาประหยัด ขายดี
โดยต้นไม้ที่ได้รับความนิยม ลูกค้าสนใจซื้อกันมากในช่วงนี้ คือต้นไม้ไซส์เล็ก ราคาประหยัด ราคาไม่ถึงร้อยบาท โดยเจ้าของร้านอุษาเล่าว่า ก่อนหน้าโควิดต้นไม้ส่วนใหญ่ที่ขายได้จะมีทั้งต้นเล็กและใหญ่ปนกันไป แต่หลังจากปิดไปร่วมเดือนและกลับมาเปิดอีกครั้ง ลูกค้าที่เข้ามาจะนิยมซื้อต้นไม้ไซส์เล็กมากขึ้น ราคาถูก แต่ถึงจะได้ราคาน้อย แต่ก็กลับได้ปริมาณเพิ่มมากขึ้นกว่าเดิมมาก
“แต่ก่อนคนจะมาเดินดูเดินเล่นก่อน แต่ตอนนี้ตั้งแต่เปิดมา คือตั้งใจมาซื้อกลับไปเลย ถึงจะซื้อราคาถูกหน่อย ไซส์เล็ก แต่ก็ได้ปริมาณมากขึ้น ทำให้พอเอามาถัวเฉลี่ยกันได้ อย่างแต่ก่อนต้นสนหอมปกติก่อนปิดจะขายได้อาทิตย์ละ 30 ต้น ขายอาทิตย์ละ 3 วัน แต่หลังจากเปิดมานี่แค่สองสัปดาห์ ขายอาทิตย์ละ 2 วัน กลับขายได้เป็นร้อยๆ ต้นแล้ว”
- โอนมากขึ้น จ่ายเงินสดน้อยลง
ในส่วนพฤติกรรมของลูกค้าที่เข้ามาซื้อในช่วงนี้ จากเท่าที่สังเกตพบว่า มีการระวังดูแลตัวเองมากขึ้น ตั้งแต่การใส่หน้ากากผ้า หน้ากากอนามัย บางคนก็ใส่ Face Shield ไปจนถึงขั้นตอนการจ่ายเงินเองที่เปลี่ยนมาจ่ายในรูปแบบการโอนผ่านแอปและพร้อมเพย์มากกว่าจ่ายเงินสด
“ลูกค้าเดี๋ยวนี้ระวังตัวมากขึ้น โอนเงินมากขึ้น จ่ายเงินสดจะน้อย เมื่อก่อน 100 จะจ่ายสด แต่ตอนนี้ขอโอนกันเยอะขึ้น” เจ้าของร้านมะยมเล่า
- เปิดใหม่ ขายดีกว่าเดิม
จากที่สอบถามสถานการณ์หลังจากกลับมาเปิดขายอีกครั้งหนึ่ง ทุกร้านต่างบอกเป็นเสียงเดียวกันว่า ตั้งแต่เปิดมาใหม่นี้ขายดีกว่าเดิม ซึ่งอาจเป็นเพราะพฤติกรรมผู้บริโภคที่อัดอั้นมานาน ไม่ได้ออกไปไหน ไม่ได้ไปช้อปปิ้งก็เป็นได้
“ขายดีสุดในรอบ 1-2 ปีที่ผ่านมาเลยก็ว่าได้ เพราะ 1.บางคนยังหยุดอยู่ และ 2.คนอัดอั้น การซื้อของหรือการออกไปข้างนอก เพราะทุกตลาดก็ปิดหมด ซึ่งถ้าพูดถึงตลาดต้นไม้ที่นี่เป็นเมนหลักด้วย ถ้าคิดถึงต้นไม้ก็ต้องมาที่นี่ และที่นี่ตั้งอยู่กลางแจ้งข้างนอกด้วย ไม่ได้ติดแอร์ พอเปิดปุ๊บคนเลยกล้าที่จะมาเดินก่อน” ร้านกระบองเพชรคลองหลอดกล่าว
ก่อนเล่าเพิ่มเติมถึงพฤติกรรมของลูกค้าที่เปลี่ยนไปให้ฟังว่า ในช่วงสถานการณ์โควิดที่เกิดขึ้นนี้ลูกค้าหันมาสนใจปลูกต้นไม้และซื้อขายกันเยอะขึ้น โดยในช่วงที่จตุจักรปิด แม้ไม่ได้เปิดร้านขาย แต่มีช่องทางจำหน่ายผ่านทางออนไลน์ รวมถึงเปิดเพจต้นไม้และสร้างกลุ่มขึ้นมาด้วย ชื่อ “แคนตัสบ้านๆ ราคาเบาๆ” ซึ่งช่วงแรกที่มีสมาชิกแค่หลักหมื่นต้นๆ แต่หลังจากสถานการณ์โควิดรุนแรงและมีการปิดสถานที่และกิจการหลายอย่าง ทำให้มีคนสนใจสมัครเข้ามาเยอะขึ้น จนปัจจุบันรวมสมาชิกในกลุ่มแล้วเกือบเป็นแสนคนเห็นจะได้
ในส่วนของลูกค้านั้นในช่วงที่ยังไม่มีโควิดระบาดจะมีฐานลูกค้าประจำค่อนข้างเยอะ แต่ปัจจุบันลูกค้าประจำหลายคนเริ่มผันตัวกลายมาเป็นผู้ขายบ้าง โดยติดต่อขอซื้อต้นไม้ไปขายต่อบวกกับที่ปลูกสะสมไว้ด้วยตัวเอง แต่หลังจากกลับมาเปิดขายอีกครั้ง ก็ได้ฐานลูกค้าใหม่เข้ามาเช่นกันจากช่องทางออนไลน์ โดยลูกค้าจะเข้าไปดูรูปภาพในอินสตาแกรม เมื่อตลาดเปิดจึงเข้ามาดูของจริงที่ร้านและซื้อกลับไป
“ตอนที่โควิดไม่ระบาดเราจะมีลูกค้าประจำเยอะ แต่ตอนนี้ลูกค้าประจำก็กลายมาเป็นผู้ขายแทน เขาก็จะดีลกับเราโดยตรง ขอซื้อจากเรา และไปขายออไนลน์เองอีกทีหนึ่ง ผันไปเป็นผู้ขายกันเยอะขึ้น เพราะหลายคนอาจได้รับผลกระทบเรื่องอาชีพและรายได้ จึงต้องทำอาชีพเสริมกันมากขึ้น” แม่ค้าร้านกระบองเพชรคลองหลอดเล่า
- โควิดทำตลาดต้นไม้เปลี่ยน
แม้ว่าจะสามารถกลับมาขายได้อีกครั้งหนึ่ง แต่เนื่องจากสถานการณ์โรคระบาดที่ยังไม่ได้จบลง ทำให้ยังต้องมีมาตรการป้องกันความปลอดภัยและกฏข้อบังคับหลายอย่างทำให้ไม่สามารถขายได้เหมือนเดิม เช่น แต่เดิมตลาดต้นไม้จะเปิดตั้งแต่เย็นวันอังคาร ลากยาวไปจนถึงดึก บางร้านก็เปิดร้านต่อถึงเช้าวันพุธ ไปจนถึงเย็น แต่หลังจากให้กลับมาเปิดขายได้อีกครั้งจะอนุญาตแค่ถึงหกโมงเย็นของทุกวันเท่านั้น ทำให้เสน่ห์และบรรยากาศบางอย่างหายไปบ้าง
“ปกติช่วง 2-3 ทุ่มวันอังคารคนจะเยอะ เพราะคนเลิกงานแล้วจะมาเดินไปถึงดึก เป็นช่วงที่ตลาดต้นไม้ขายดีมาก แต่ตอนนี้ขายได้แค่หกโมงเย็นก็ต้องปิดแล้ว เพราะติดเคอร์ฟิว แต่ก็ดีใจที่ได้กลับมาเปิดขายอีกครั้ง เพราะช่วงที่หยุดไป เราก็ไม่ได้ขายที่ไหนเลย ทำสวนดูแลต้นไม้ไป” เจ้าของร้านมะยมกล่าว
เมื่อถามว่า วิกฤตครั้งนี้ กับวิกฤตครั้งก่อนๆ ที่ผ่านมาส่งผลกระทบกับตลาดต้นไม้จตุจักรหนักหนาแตกต่างกันอย่างไร ร้านอุษาหนึ่งในผู้ค้าขายเก่าแก่ที่ขายต้นไม้อยู่จตุจักรมานานกว่า 35 ปี เคยผ่านมาแล้วหลายวิกฤต กล่าวว่า ครั้งนี้ถือว่าหนักกว่าทุกครั้งที่ผ่านมาจริงๆ
“ขายมา 35 ปี ผ่านวิกฤตมาก็หลายครั้ง แต่ครั้งนี้ถือว่าหนักสุด ตอนน้ำท่วมยังไม่ลำบากขนาดนี้ น้ำท่วมเรายังพอมีรายได้บ้าง เพราะมันไม่ได้ท่วมทั้งหมด เราก็ยังเปิดขายอยู่ หรือบางทีก็ยังมีลูกค้าไปซื้อที่สวนนครปฐมได้ แต่ในช่วงโควิดนี้ไม่มีเลย เพราะทุกคนต้องอยู่แต่บ้าน พยายามกักตัวไม่ออกไปไหน เพราะเป็นเรื่องของโรคระบาด ทุกอย่างจึงต้องหยุดไปหมด เป็นกันทั้งประเทศทั้งโลก แต่ก็ต้องพยายามสู้กันต่อไป”
และนี่คือ เรื่องราวและเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นกับตลาดต้นไม้จตุจักร ที่วันนี้กลับมาเปิดให้บริการได้อีกครั้งหนึ่ง เพื่อให้เราได้หายคิดถึง และออกไปรับลมธรรมชาติและแสงแดดกันได้บ้างในช่วงสถานการณ์เช่นนี้
www.smethailandclub.com
ศูนย์รวมข้อมูลธุรกิจเอสเอ็มอี
