PHOTO : เจษฎา ยอดสุรางค์
Main Idea
- ประเทศไทยไม่ได้มีแต่ซอสพริกศรีราชา แต่ยังมีซอสพริกโกศลที่ดังไกลไปทั่วโลก พวกเขาถือกำเนิดในจังหวัดชลบุรีเมื่อ 71 ปีก่อน และวันนี้ยังยืนหยัดกระจายความอร่อยอยู่ทั้งในแถบยุโรป อเมริกา ออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ เอเชีย และอื่นๆ และยังคงความเป็นแบรนด์ยอดนิยมในตลาดโลกอีกด้วย
- จากรุ่นทวดผู้ริเริ่มสูตรความอร่อย มาสู่เจเนอเรชั่น 1 ที่ก่อเกิดเป็นธุรกิจนี้ขึ้น วันนี้ธุรกิจมีทายาทรุ่น 3 วัยเพียง 26 ปี เริ่มเข้ามาเรียนรู้งานและร่วมขับเคลื่อนธุรกิจ เพื่อนำพาแบรนด์ไทยที่ดังไกลในระดับโลก ให้พร้อมปรับตัวสู้โลกยุคใหม่ได้อย่างแข็งแกร่งขึ้น
“ซอสพริกโกศล” คือซอสพริกชื่อดังของเมืองชลบุรี ที่เสิร์ฟความอร่อยมานานถึง 71 ปี (ถือกำเนิดเมื่อปี 2492) ผ่านมาถึงวันนี้คนไทยอาจยังรู้จักชื่อของพวกเขาไม่มากนัก แต่ใครจะคิดว่า ในต่างประเทศซอสพริกโกศลคือซอสยอดนิยมที่กระจายความอร่อยอยู่ทั่วโลก ทั้งในแถบยุโรป อเมริกา ออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ เอเชีย และอื่นๆ
เราได้รับรู้เรื่องราวของแบรนด์นี้มากขึ้น เมื่อได้พูดคุยกับ “กฤษ คงชยาสุขวัฒน์” ทายาทวัย 26 ปี หลานชายของ “โกศล คงชยาสุขวัฒน์” แห่งบริษัท โกศล-อัมพา จำกัด เจ้าของผลิตภัณฑ์ซอสพริกโกศล ตรานกนางนวล ตรานกอีแอ่น และตราฉลาม (Shark Brand) เหลนของ “คุณยายล่อปิ๊ก” ผู้ให้กำเนิดซอสพริกรสชาติเด็ดบนแผ่นดินสยามเมื่อ 71 ปีก่อน และเป็นทายาทคนแรกของเจน 3 ที่มาร่วมขับเคลื่อนธุรกิจครอบครัวอยู่ในวันนี้
เปิดตำนานซอสพริกโกศลแห่งเมืองชลบุรี
หลังเดินทางข้ามน้ำข้ามทะเลจากเมืองจีนมาตั้งรกรากที่ จ.ชลบุรี ประเทศไทย “คุณยายล่อปิ๊ก” ได้นำความเชี่ยวชาญในการทำซอสพริกมาทำรับประทานกันภายในครอบครัว โดยใช้ภูมิปัญญาดั้งเดิม อย่างใช้เตาฟืนตั้งไฟ ใช้กระทะใบบัวต้ม ส่วนพวกวัตถุดิบต่างๆ ก็ไปเลือกซื้อด้วยตัวเอง ผ่านกระบวนการหมักดองที่เป็นสูตรของตัวเอง จากความอร่อยในครอบครัวก็เกิดความคิดที่จะค้าขายขึ้น โดยเริ่มทำกันในห้องเช่าเล็กๆ บริเวณตรอกก๊วน และขายในละแวกบ้าน แถบอำเภอเมือง จังหวัดชลบุรี
ในตอนนั้นลูกชาย “โกศล คงชยาสุขวัฒน์” ได้นำซอสของแม่ใส่ขวดลงตะกร้าไปเดินเร่ขายแถวบ้าน และฝากขายในตลาด จนสินค้าเริ่มเป็นที่รู้จักในชลบุรีเพิ่มมากขึ้น จึงเกิดความคิดอยากขยายไปหาลูกค้าในเมืองกรุงดูบ้าง โดยใช้วิธีเปิดสมุดหน้าเหลืองติดต่อลูกค้า
ในปี พ.ศ. 2518 ได้มีการก่อตั้ง “โรงงานโกศลพานิช” ขึ้น พอช่วงปี 2525 ก็เริ่มมีการส่งออกไปต่างประเทศ และจดทะเบียนตำรับอาหารกับสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสุข ในปี พ.ศ.2526
ในปี 2536 ได้เปลี่ยนชื่อจาก โกศลพานิช เป็น “บริษัท โกศล-อัมพา จำกัด” โดยใช้ชื่อของเขากับภรรยามาตั้งเป็นชื่อกิจการ ซึ่งหลานชายบอกเราว่า
“ใช้ชื่ออากงอาม่ามาตั้ง ก็เพื่อให้ลูกหลานได้นึกถึงอยู่เสมอ”
สืบสานแบรนด์แห่งความทรงจำที่สร้างมาตั้งแต่รุ่น 1
ซอสพริกโกศลไม่ได้เป็นชื่อแบรนด์ เรียกง่ายๆ ก็เป็นชื่อชนิดของสินค้า ส่วนแบรนด์ที่คนรุ่นหนึ่งตั้งไว้ให้ตั้งแต่ต้น คือ ซอสพริกโกศลตรานกนางนวล (เผ็ดกลาง) และตรานกอีแอ่น (เผ็ดมาก) ซึ่งเป็นผลิตภัณฑ์ที่จำหน่ายในประเทศ ส่วนแบรนด์ที่ทั่วโลกรู้จักดีก็คือ Shark Brand หรือ ตราฉลาม
โกศลไม่ได้สร้างสรรค์เพียงแค่ชื่อแบรนด์ แต่รูปโลโก้ที่เป็นภาพวาด ไม่ว่าจะรูป นกนางนวล นกอีแอ่น หรือ ปลาฉลามก็เป็นผลงานจากสองมือของเขา ซึ่งลูกหลานยังคงสืบสานมาจนถึงทุกวันนี้ รวมถึงกระบวนการผลิตที่ยังเน้นแบบดั้งเดิม จนกลายเป็นแบรนด์แห่งความคลาสสิกที่ยังคงความเก๋ามาได้จนถึงปัจจุบัน
“ตอนนี้ผมเริ่มเข้ามาช่วยธุรกิจครอบครัว โมเดลที่จะใช้คือ “4 ร.” คือ 1. รักษา หมายถึงรักษาของเดิมที่บรรพบุรุษทำไว้ให้ รักษาโนว์ฮาว ฐานลูกค้า และสิ่งต่างๆ ที่เขาทำไว้ดีอยู่แล้ว 2.รับ หมายถึง เปิดรับสิ่งใหม่ๆ โนว์ฮาวใหม่ๆ อินโนเวชั่นใหม่ๆ เข้ามาประยุกต์ใช้ โดยที่ไม่ไปเปลี่ยนแปลงของเดิมมากนัก 3.ริเริ่ม หมายถึงลองหาช่องทางใหม่ๆ สิ่งใหม่ๆ ที่สามารถทำให้ธุรกิจเราไปต่อได้ และ 4. รุก เมื่อทำครบ 3 สเต็ปแรก ก็ค่อยรุกตลาด” กฤษ เล่าแผนสานต่อธุรกิจครอบครัวของเขา
ซึ่งไม่ต่างจากทายาทรุ่น 2 “สันทัด คงชยาสุขวัฒน์” ผู้บริหารคนปัจจุบัน คุณอาของเขา ที่มุ่งเน้นการปรับปรุงเปลี่ยนแปลงและพัฒนาด้านกระบวนการผลิต โดยใช้หลักการวิทยาศาสตร์อาหารมารวมกับวิศวกรรมอาหาร นำระบบการจัดการคุณภาพและความปลอดภัยอาหารมาประยุกต์ใช้ รวมถึงระบบการบริหารจัดการสิ่งแวดล้อมและความปลอดภัยในการทำงาน เพื่อสานต่อธุรกิจของครอบครัวให้แข็งแกร่งขึ้นในยุคของพวกเขา
ซึ่งผลงานส่วนหนึ่งของกฤษ คือการพัฒนาและยกระดับเรื่องมาตรฐานการต่างๆ ให้กับธุรกิจครอบครัว จนปัจจุบัน ซอสพริกโกศล ได้รับการรับรองมาตรฐานต่างๆ อย่างครอบคลุม ซึ่งเป็นมาตรฐานสากลที่ได้รับการยอมรับในระดับโลก รวมถึงการได้รับมาตรฐานเฉพาะในประเทศที่ส่งออกอีกด้วย เช่น ได้รับการรับรอง "ระบบมาตรฐานการรับรองความปลอดภัยสำหรับการผลิตอาหาร หรือ Food Safety System Certification 22000 (FSSC 22000) ตามมาตรฐานอาหารความปลอดภัยด้านอาหารที่ขึ้นทะเบียนกับ Global Food Safety Initiative (GFSI) สะท้อนถึงการผลิตอาหารที่สะอาดและปลอดภัยต่อผู้บริโภคในระดับสูง (FSSC-714653) ได้รับการรับรอง การปฏิบัติที่ดีในการผลิตอาหาร หรือ Codex Good Manufacturing Practice (cGMP) ตามมาตรฐานอาหาร FAO/WHO (Codex Alimentarius Commission - CAC) ที่กำหนดมาตรฐานอาหารให้เป็นมาตรฐานสากล และโรงงานยังได้รับการขึ้นทะเบียนกับองค์การอาหารและยาของสหรัฐอเมริกา (USFDA) และได้นำข้อปฏิบัติทางกฏหมายของสหรัฐอเมริกามาปรับใช้ภายในโรงงานอีกด้วย เหล่านี้เป็นต้น
แบรนด์โลคัลไทย ที่ดังไกลในระดับโลก
ซอสพริกโกศล เริ่มโบยบินสู่ต่างประเทศเมื่อประมาณปี 2525-2526 หรือประมาณ 38 ปีก่อน โดยเปิดตลาดครั้งแรกที่อเมริกา ภายใต้แบรนด์ Shark Brand หรือตราฉลาม (เผ็ดมากและเผ็ดกลาง) ชูจุดขายรสชาติที่เป็นเอกลักษณ์ ควบคุมคุณภาพสินค้าและวัตถุดิบตลอดจนกระบวนการผลิตแบบดั้งเดิมเอาไว้ คงทั้งสีสันและรสชาติไว้ได้ไม่แปรเปลี่ยน จากนั้นก็ขยายไปยังประเทศอื่นๆ ทั้งในแถบยุโรป โอเชียเนีย (นิวซีแลนด์ ออสเตรเลีย) เอเชีย และอื่นๆ จนถึงขนาดมีคำพูดว่า ซอสพริกโกศลหากินเมืองนอกได้ง่ายกว่าเมืองไทย
“ปัจจุบันเราส่งออกอยู่ประมาณ 45 เปอร์เซ็นต์ โดยขายผ่านเทรดเดอร์เป็นหลัก เรายังเน้นรักษาฐานลูกค้าเก่าไว้ ที่ทำการค้ากันมานาน 30-40 ปี สำหรับในต่างประเทศแบรนด์ของเราค่อนข้างเติบโตได้ดี โดยปัจจุบันเราถูกจัดอันดับเป็นแบรนด์ซอสพริก 1 ใน 3 ของอเมริกา ที่ลูกค้าจดจำและชื่นชอบที่สุด ซึ่งหนึ่งในนั้นคือแบรนด์ไทย และอีกแบรนด์คือตราไก่ ซึ่งเป็นแบรนด์เวียดนามที่ผลิตในอเมริกา” เขาบอก
ในปีที่ผ่านมาเว็บไซต์ www.seriouseats.com ทำการสำรวจ The Best Sriracha หรือแบรนด์ซอสพริกยอดนิยมในอเมริกา ผลปรากฏว่า ซอสพริกโกศล หรือ Shark brand ได้อันดับ 1 ส่วนปีก่อนหน้านั้นพวกเขาได้อันดับที่ 2
ในปีเดียวกัน ซอสพริกโกศล ยังเข้าประกวดรางวัลสุดยอด SME แห่งชาติ ครั้งที่ 11 ซึ่งพวกเขาได้รับรางวัล "SME มาตรฐาน ประจำปี 2562" มาครอบครองได้ พิสูจน์ความไม่ธรรมดาของแบรนด์ภูธรที่ค่อนข้างโลว์โพรไฟล์ แต่ธุรกิจกลับประสบความสำเร็จอย่างดงาม ทั้งในระดับประเทศและระดับโลก
วันนี้ซอสพริกสูตรเด็ดของคุณยายล่อปิ๊ก กระจายความอร่อยจากครอบครัวเล็กๆ ไปสู่แบรนด์เครื่องปรุงที่อยู่ในครัวของโลก และคงอยู่ในใจของใครหลายๆ คน ความสำเร็จเกิดจากวิสัยทัศน์ของผู้ริเริ่ม ก่อนถูกทำให้ขยับขยายโดยผู้สืบสาน และวันนี้ทายาทรุ่นใหม่ก็พร้อม “รักษา รับ ริเริ่ม และรุก” เพื่อทำให้แบรนด์ของครอบครัวยังคงอยู่อย่างยั่งยืนได้ ในยุคของพวกเขา
www.smethailandclub.com
ศูนย์รวมข้อมูลธุรกิจเอสเอ็มอี
