หลายครั้งที่ทำธุรกิจไปแล้ว อาจไม่ประสบผลสำเร็จได้ดีเท่าที่ควรนัก แต่จะทำอย่างไรหากทุกอย่างลงทุนลงแรงไปแล้ว สินค้าก็ยังคงค้างอยู่ในสต็อก อยากจะเริ่มต้นธุรกิจใหม่ แต่ธุรกิจเดิมที่มีจะทำอย่างไร เป็นปัญหาให้ผู้ประกอบการหลายคนต้องกลับไปขบคิดหาวิธีแก้ไขปัญหา ในวันนี้เราจึงมีหนึ่งตัวอย่างธุรกิจน่าสนใจ ที่พลิกฟื้นใช้วิกฤตให้เป็นโอกาสจากที่กำลังร่วง ก็กลับกลายเป็นรุ่งขึ้นมาได้อย่างน่าอัศจรรย์ ‘บ้านสวนมะนาวไทย’ น้ำมะนาวสดแช่แข็งสำเร็จรูป คือ เคสที่เรากำลังพูดถึงอยู่ในขณะนี้ ลองมาดูกันสิว่าจากสวนมะนาวที่ราคาตกต่ำขายได้ลูกละไม่กี่บาท กลับกลายมาเป็นธุรกิจน้ำมะนาวที่ปีๆ หนึ่งส่งผลผลิตป้อนให้กับตลาดกว่าหลายร้อยตันได้อย่างไร
Part I : มะนาวลูก – ตลาดส่ง – ราคาผันผวนขึ้นลง
สุพัตรา ศรีทับทิม และ นัฐศักดิ์ พิมศักดิ์ หนึ่งในเจ้าของผู้ผลิตน้ำมะนาวสดแช่แข็งสำเร็จรูป บ้านสวนมะนาวไทยเล่าที่มาให้ฟังว่า เดิมทีนั้นประกอบกิจการทำสวนมะนาวอยู่ที่อำเภอด่านช้าง จังหวัดสุพรรณบุรีในพื้นที่ประมาณ 100 ไร่ กิจการช่วงแรกนั้นถือว่าไปได้ค่อนข้างดี เพราะมะนาวเป็นพืชเศรษฐกิจที่สามารถขายได้ตลอดทั้งปี เป็นของที่ทุกบ้านต้องใช้ จากที่ปลูกเองจึงขยายกิจการรับซื้อมะนาวจากลูกสวนต่างๆ เพื่อเพิ่มกำลังการผลิต แต่อยู่มาวันหนึ่งในวันที่ทุกอย่างกำลังไปได้ดี ราคามะนาวก็เกิดผันผวนขึ้นมา จากที่เคยทำกำไรได้งาม ก็กลับต้องประสบปัญหาราคาตกต่ำ เพราะมีผลผลิตออกมามากจนล้นตลาด จนไม่สามารถจำหน่ายออกไปในราคาที่ต่ำกว่าต้นทุนได้ ผลมะนาวที่ค้างอยู่ในสต็อกจึงกลายเป็นปัญหา
“เรามีสวนมะนาวของตัวเอง แต่ก่อนเราก็ให้เขามารับจากสวน แต่ได้ราคาที่ไม่ยุติธรรม เราจึงพยายามออกมาวิ่งหาตลาดเอง โดยวิ่งไปส่งให้กับพ่อค้าแม่ค้าในจังหวัดต่างๆ โดยตรง ไม่ผ่านคนกลาง คือ แทนที่เขาจะวิ่งมาซื้อจากตลาดส่ง และไปขายต่อ เราก็วิ่งไปหาเขาเองจากสวน ทำให้ได้ราคาดีขึ้น เมื่อลูกค้าเพิ่มขึ้น จากแค่ปลูกเอง ก็ไม่เพียงพอกับความต้องการของลูกค้า เราจึงรับมะนาวจากสวนอื่นๆ เพิ่มเข้ามาด้วย แต่กลายเป็นว่าจู่ๆ วันหนึ่งราคาก็ตกลงมาขายได้เพียงกิโลกรัมละ 2 บาท ทั้งที่เฉพาะค่าจ้างเก็บมะนาวจากสวนก็ตกราคากิโลกรัมละ 4 บาทแล้ว ทำให้มีมะนาวค้างอยู่ในสต็อกเยอะมาก จะเก็บไว้นานก็ไม่ได้ เราจึงตัดสินใจคั้นเป็นน้ำมะนาวสดแช่แข็งเก็บไว้ก่อน โดยที่ก็ยังไม่รู้เลยว่าจะเอาไปทำขายใคร หรือทำอะไรต่อ ความตั้งใจตอนนั้น คือ เพื่อแก้ไขปัญหาไปก่อน เราไม่อยากทิ้งผลผลิตที่เราปลูกมาเองกับมือ ซึ่งโชคดีที่แฟน (นัฐศักดิ์ พิมศักดิ์) เรียนจบมาทางด้านวิศวกรเครื่องกล จึงได้ลองประดิษฐ์เครื่องจักรแปรรูปเพื่อคั้นน้ำมะนาวสดขึ้นมา ทำเป็นสต็อกแช่แข็งเก็บไว้ ควบคู่กับการวิ่งหาลูกค้าไปด้วย โดยใช้เวลาอยู่ร่วมปี เราจึงทำตลาดขึ้นมาได้”สุพัตราเล่าที่มาให้ฟัง
Part II : น้ำมะนาวสำเร็จรูป – โรงแรมร้านอาหาร – ขายได้ราคาดีตลอดทั้งปี
หลังเปลี่ยนจากขายส่งผลมะนาว มาเป็นน้ำมะนาวสดแช่แข็ง ตลาดและลูกค้าของสุพัตราและนัฐศักดิ์ก็เปลี่ยนไปโดยสิ้นเชิง จากที่ต้องผูกติดกับกลุ่มลูกค้าเดียว ก็กลายเป็นสามารถขยายตลาดออกไปได้กว้างมากขึ้น ลูกค้าที่เข้ามามีตั้งแต่โรงแรม ร้านอาหาร ไปจนถึงผู้บริโภคระดับครัวเรือนทั่วไปที่ต้องการความสะดวกสบาย ซึ่งน้ำมะนาวสดแช่แข็งของบ้านสวนมะนาวไทยสามารถเก็บรักษาได้เป็นปี โดยไม่ใส่วัตถุกันเสีย และยังให้รสชาติอร่อย ไม่แตกต่างจากน้ำมะนาวคั้นสดใหม่ๆ เลย พันธุ์ที่คัดเลือกมาใช้ทำน้ำมะนาวสดนั้น ได้แก่ แป้นรำไพ เพียงสายพันธุ์เดียวเท่านั้น โดยน้ำมะนาวสดแช่แข็งของบ้านสวนมะนาวไทยนั้นขายปลีกอยู่ที่กิโลกรัมละ 150 บาท นอกจากน้ำมะนาวสดแช่แข็งแล้ว ยังทำผลิตภัณฑ์ขึ้นมาอีกหลายตัวด้วยกัน ได้แก่ สบู่น้ำมะนาว น้ำมะนาวและน้ำมะนาวผสมน้ำผึ้งพร้อมดื่มในท็อปส์ ซุปเปอร์มาร์เก็ต นอกจากนี้ยังทำส่งเป็นวัตถุดิบให้กับอุตสาหกรรมหลายแห่งด้วย
“หลังจากเปลี่ยนมาทำเป็นน้ำมะนาวสดแช่แข็ง ทำให้กลุ่มลูกค้าของเราเปลี่ยนแปลงไปเยอะมาก มีหลายกลุ่มมากขึ้น และมีปริมาณที่เยอะขึ้นหลายเท่าตัว นอกจากนี้เรายังสามารถคิดแตกไลน์ผลิตภัณฑ์ออกมาได้เพิ่มขึ้นอีกหลายอย่าง ซึ่งในวันนี้เราสามารถกำหนดราคาขายขึ้นมาได้เอง ปิดความเสี่ยงความผันผวนด้านราคา ทุกวันนี้เราผลิตเฉพาะน้ำมะนาวแช่แข็งออกสู่ตลาดประมาณปีละ 100 -120 ตัน ยังไม่รวมปริมาณน้ำมะนาวทั้งหมดที่ต้องแบ่งไปทำผลิตภัณฑ์อื่นตามที่กล่าวไป ทุกวันนี้เราใช้วิธีรับซื้อมะนาวจากสวนต่างๆ ตอนนี้เรามีลูกสวนอยู่ในมือประมาณหลายพันไร่ ซึ่งเรามองว่าการที่เราทำธุรกิจตรงนี้ขึ้นมา ไม่ได้ช่วยเฉพาะเราเท่านั้น แต่ยังสามารถช่วยพี่น้องเกษตรกรหลายคนได้ด้วยในช่วงที่ผลผลิตออกมาล้นตลาด เรามองว่าเป็นการแก้ปัญหาที่ตรงจุดอย่างมาก จากของที่จะต้องเสียทิ้ง แต่เอามาทำให้มูลค่ายังอยู่เหมือนเช่นเดิมหรือเพิ่มขึ้นกว่าเดิมด้วยซ้ำในภาวะที่น้ำมะนาวขาดแคลน เรื่องราวของบ้านสวนมะนาวไทย เหมือนการพลิกวิกฤตให้เป็นโอกาส ซึ่งครั้งแรกเราอาจจะมองไม่ออกได้ในทันที แต่พอได้ลองทำไปก็จะรู้มากขึ้น และโอกาสจะมีเข้ามาเอง”
และ นี่คือ หนึ่งในเคสตัวอย่างที่สามารถพลิกวิกฤต ให้กลับมาเป็นเรื่องราวดีๆ ได้อีกครั้ง เพียงลองเปลี่ยนมุมมอง เปลี่ยนวิธีคิด เปลี่ยนตลาด เปลี่ยนกลุ่มลูกค้า เราอาจค้นพบโอกาสใหม่ๆ ให้กับธุรกิจเดิมที่ทำอยู่ก็ได้
บ้านสวนมะนาวไทย Facebook : bansuanmanowthai999
www.smethailandclub.com
ศูนย์รวมข้อมูลธุรกิจเอสเอ็มอี